Tongriempjes

De rustpositie van de tong is bepalend voor de vorm van de bovenkaak. Zo is een smal palatum hoofdzakelijk te wijten aan een lage tongligging in rust en de daarmee samenhangende druk van de wangen naar binnen. Tevens wordt daardoor de groeirichting van het hele gelaat beïnvloed. Een lage rustpositie van de tong resulteert dus ook vaak in een meer verticale groeirichting (zie Verticale groei van het gelaat).

Een lage tongligging wordt regelmatig veroorzaakt door een te kort of te stug tongriempje. Door het uitvoeren van klak- en aanzuigoefeningen zal de opwaartse kracht van de tong verbeteren en de flexibiliteit van de mondbodem toenemen, waardoor chirurgisch ingrijpen middels laseren of elektrochirurgie niet hoeft. Het komt toch regelmatig voor dat het tongriempje wel verwijderd of gekliefd moeten worden, omdat het korte tongriempje de normale positie van de tong structureel in de weg staat. Een Engelse kinderarts, Lawrence Kotlow, heeft hiervoor richtlijnen gegeven: lengtematen van het tongriempje waarbij ingegrepen moet worden, wanneer dit misschien nodig is en wanneer niet. Deze richtlijnen staan bekend als de Kotlow-classificatie.

Lawrence Kotlow meet echter alleen de afstand van de tongpunt tot de plaats waar het tongriempje aan de onderkant van de tong is aangehecht. Binnen de OMFT is ook het opmeten van de lengte van het tongriempje van belang. Beide metingen worden gedaan met behulp van de Kotlow-meetlatjes, in combinatie met de grooved director of een Tongue Guide Pro. Met de grooved director of de Tongue Guide Pro wordt de tong omhoog gebracht, waarna met het kiezen van het juiste meetlatje de lengte van het tongriempje bepaald kan worden. De afstand van de onderkant tong tot de bovenkant van de Saliva Caruncula, is de afstand die gemeten dient te worden,

OMFT.info heeft zelf de Kotlow meetlatjes ontwikkeld; handig en feitelijk onmisbaar om snel en goed te kunnen vaststellen wanneer er doorverwezen moet worden voor correctie van een tongriempje.  

    
Tongbandje opmeten met de Kotlow ruler en grooved director (links) en het gebruiken van de liper device (rechts). 

Tongriempje corrigeren?
Ervaring leert dat ingrijpen bij een Klasse 1 doorgaans niet nodig is. Bij een Klasse 2 kan ingrijpen nodig zijn, maar soms kan er met OMFT-oefeningen meer flexibiliteit in de mondbodem en kracht in de tong gerealiseerd worden, waardoor het toch mogelijk is om een goede tongpositie in rust en tijdens slikken aan te leren. Ervaring leert dat bij een Klasse 3 en 4 dit onvoldoende lukt en ingrijpen middels een frenulectomie of frenulotomie noodzakelijk is. Lawrence Kotlow zegt hierover:

When determining the need to revise the frenum in infants and children, the following guidelines are suggested:

• The lingual attachment should not create a diastema (gap) between the lower front teeth.
• The lingual attachment should not cause excessive force on the lower front teeth causing them to tip backward.
• The lingual attachment should not cause severe blanching of the gum tissue behind the lower front teeth.
• The lingual attachment should not prevent a normal swallowing pattern. The tongue should be able to lick the lips and allow the tongue to clean the tooth surfaces after eating.
• The lingual attachment should not prevent a normal swallowing pattern. The tongue should easily touch the roof of the mouth.
• The lingual attachment should not cause abrasion to the underside of the tongue.
• The lingual attachment should not interfere with certain eating pleasures.
• The lingual attachment should not interfere with certain social activities.
• The lingual attachment should not affect the speech.

Nadat het tongriempje is gecorrigeerd, moet de plaats waar het tongriempje gezeten heeft regelmatig gestrecht en gemasseerd worden om verkleving van de wondrandjes te voorkomen. Met een Liper device of een Tongue Guide Infant Home gaat dat heel makkelijk.

Zie voor meer informatie: Tongbandje of lipbandje te kort: de gevolgen.